HỎI: Có thể xem cuộc cải cách của Tin Lành như một mong ước canh tân Giáo Hội không?

ĐÁP:

Tin Lành luôn tự cho rằng cuộc cải cách của Luther là sự canh tân trở về với nguồn Kinh Thánh. Họ tự cho mình mới là niềm tin chính thống, còn Công giáo đã sai lạc. Đối với họ, cải cách tin lành là một cuộc canh tân.

Tuy nhiên, để nhận định đúng thì cần hiểu chữ canh tân. CANH TÂN có nghĩa là LÀM MỚI LẠI. Ví dụ như ngôi nhà của bạn đã lâu năm nên bị hư hỏng, tróc sơn, mái hiên xập xệ... và bạn muốn sửa sang lại bằng cách sơn lại các bức tường, sửa sang cho mái hiên chắc chắn hơn và có thể thêm vào một vài chi tiết mới để ngôi nhà trông khang trang hơn, xinh xắn hơn. Còn nếu vì ngôi nhà cũ mà bạn phá sập hoàn toàn để xây mới thì không gọi là canh tân được.

Cuộc cải cách Tin Lành tương tự như ý muốn phá đổ hoàn toàn ngồi nhà cũ và xây nên một cái mới, chứ không thể hiểu là canh tân được. Bằng chứng là họ phủ nhận quy điển Kinh Thánh, loại bỏ phụng vụ các bí tích và giáo lý về ơn cứu độ của đức tin tông truyền; chối bỏ quyền bính của ngai tòa Phêrô cũng như sự hiệp nhất của một Giáo Hội duy nhất...

Các nhà sử học Công giáo đều thống nhất rằng ý định ban đầu của Luther không phải là phân ly và thành lập một giáo hội mới, mà là muốn canh tân giáo hội. Tuy nhiên, cái sai của ông là muốn canh tân theo ý riêng, theo suy luận sai lạc của mình chứ không phải một sự canh tân trong sự vâng phục như những vị thánh trước đó như Phanxicô hay Đaminh, hoặc như công đồng Trento sau đó. Ý hướng canh tân thì có, nhưng đường hướng và cách thực hiện của ông hoàn toàn sai bởi không do ơn soi sáng của Thánh Thần, mà bởi tội lỗi và yếu đuối cá nhân thúc dục.

Do đó, cuộc cải cách Tin Lành của Luther chỉ có thể xem là có ý hướng canh tân, nhưng cách thực hiện thì hoàn toàn sai lầm và là sự phá hoại. Dẫn chứng cho sai lầm này là giáo hội Tin Lành nhanh chóng phân hóa, phân rẽ thành cả 1000 giáo phái. Sự canh tân hướng về Chúa sẽ đem lại hiệp nhất, còn điều dẫn đến chia rẽ thì không thể nào là canh tân như ý Chúa muốn.

M. Eugenius Nguyen OCist

Hình minh họa: Luther dán 95 luận đề chống Tòa Thánh trên cửa nhà thờ.