HỎI. Thánh Phaolo dạy: "Người ta được nên công chính nhờ tin chứ không phải nhờ làm những gì luật dạy"(Rom 3,28). Trái lại, thánh Giacobe dạy: "Đức tin không có việc làm là đức tin chết." (Gc 2,17). Hai giáo huấn này có đối nghịch nhau không? Phải hiểu hai giáo huấn này như thế nào?

ĐÁP.

Nếu chỉ nhìn nhận lập trường của từng thánh nhân trên bình diện câu chữ, người ta rất dễ đi đến kết luận: Phaolô và Giacôbê hoàn toàn đối lập nhau. Dường như Phaolô nhấn mạnh, người ta được công chính hóa là bởi đức tin thôi, việc làm không can dự gì vào diễn tiến ấy: “Người ta được nên công chính vì tin, chứ không phải vì làm những gì luật dạy” (Rm 3,28) và “con người được nên công chính không phải bởi làm những việc Lề Luật dạy, mà nhờ tin vào Đức Giêsu Kitô” (Gl 2,16). Người ta vẫn có xu hướng tranh luận rằng chẳng những Giacôbê quan niệm khác Phaolô mà còn nói ngược lại một cách rõ rệt. Tuy nhiên, để hiểu được ý đồ của 2 tác giả, chúng ta phải đặt 2 giáo huấn này vào trong bối cảnh thực tế và mục đích của chúng.

- Thánh Phaolo viết thư gửi tín hữu Roma trong bối cảnh các tín hữu gốc do thái chỉ trích và gây áp lực đòi các tín hữu gốc dân ngoại phải cắt bì theo luật Mose và giữ lề luật do thái. Họ lý luận rằng đạo công giáo bắt nguồn từ do thái giáo nên phải lấy luật do thái giáo làm nền. Vậy nên ai không giữ luật thì không thể nên công chính, không thể được cứu độ. Áp lực của nhóm này làm các tín hữu gốc dân ngoại bối rối hoang mang. Thánh Phaolo nhận biết vấn đề nghiêm trọng này nên mục đích lá thư của ngài chính là để phản bác tư tưởng cố chấp của các tín hữu gốc do thái giáo. "Người ta được nên công chính nhờ tin chứ không phải nhờ làm những gì LUẬT dạy." Chữ Luật ở đây phải hiểu là luật Mose, luật do thái giáo chứ không phải luật của Chúa hay luật của công giáo.

- Thánh Giacobe viết thư cho các tín hữu của ngài trong bối cảnh nhiều tín hữu nghĩ rằng tận thế sắp đến nên không cần phải làm gì nữa mà chỉ cần tin và đọc kinh cầu nguyện. Họ giữ đạo cách hình thức nhưng lại sống hời hợt, không làm việc bác ái, nói hành nói xấu, chỉ trích... Thế nhưng họ vẫn luôn tự hào mình là người có đức tin nhưng lại không thực hành luật của đức tin tức là luật yêu thương. Đó là lý do thánh Giacobe lập luận: "Bạn hãy chỉ cho tôi thế nào là tin mà không hành động, còn tôi, tôi sẽ hành động để bạn thấy thế nào là tin, vì đức tin không có việc làm là đức tin chết."

Khi đặt 2 lá thư trong bối cảnh của nó và mục đích của tác giả, chúng ta sẽ thấy chúng không hề đối lập nhau vì bối cảnh và mục đích khác nhau.

M. Eugenius Nguyen OCist