CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT - NGỤY GIÁO HOÀNG

CÁC NGỤY GIÁO HOÀNG HOẶC CÁC GIÁO HOÀNG ĐỐI LẬP

Ngụy giáo hoàng (latinh: pseudopapa) hay giáo hoàng đối lập (latinh: antipapa) ám chỉ những giáo hoàng tự xưng, hoặc được các thế lực bất hợp pháp (thế quyền hoặc một nhóm hồng y bất đồng chính kiến) chỉ định hay bầu chọn trong khi vị giáo hoàng chính thức đang tại vị, hoặc bị bắt giam và lưu đày. Theo một nghĩa khác, giáo hoàng đối lập cũng được hiểu là những người được bầu chọn dưới áp lực chính trị, và do đó sau này không được Giáo Hội thừa nhận là những giáo hoàng hợp pháp.

Lịch sử ghi nhận tổng cộng có khoảng 25 đến 40 vị ngụy giáo hoàng và giáo hoàng đối lập. Tiêu chuẩn để phân loại là lý do vị ấy được bầu chọn từ phe phái, từ những cuộc bầu chọn không rõ ràng hay được các thế lực chính trị chỉ định. Trong số này, có một số vị ban đầu bị xếp vào danh sách ngụy giáo hoàng (ví dụ Đức Sergio III), nhưng sau đó lại được công nhận là giáo hoàng chính thức. Tương tự là trường hợp Đức Benedictus X và Đức Johannes XVI ban đầu bị xem là giáo hoàng đối lập, nhưng sau này lại được công nhận là giáo hoàng chính thức.

Khoảng thời gian lịch sử nổi bật của các ngụy giáo hoàng là từ Hippolyto (217-235) đến Felix V (1439-1449). Đỉnh điểm của giai đoạn này là các ngụy giáo hoàng thời ly giáo tây phương (1378-1417), khi các nhóm hồng y phân ly thành ba phe phái: Roma, Avignon (Pháp) và Pisa (Ý).

Thủ lãnh các ly giáo và các lạc giáo cũng có người tự xưng là giáo hoàng, nhưng không được thừa nhận và do đó cũng có thể được gọi là các ngụy giáo hoàng (giáo hoàng giả).

Giáo Hội Công Giáo sau công đồng Vatican II cũng ghi nhận một số nhân vật tự xưng là giáo hoàng như Clemente Dominguez y Gomez tự xưng là giáo hoàng Gregorius XVII (qua đời năm 2005) và người tự xưng là giáo hoàng kế vị với tước hiệu Petrus II (qua đời năm 2011) và hiện tại là Greogorio XVIII của một giáo phái ly giáo ở Tây Ban Nha, được hình thành sau Công đồng Vatican II. Giáo phái này tự nhận là giáo hội tông truyền từ duy nhất, và kết án Công Giáo Roma là ly giáo và lạc giáo. Giáo hoàng hiện tại của họ là Petrus III. Ngoài ra, một giáo phái khác cũng có giáo hoàng tự xưng, với danh hiệu Michael I of True Catholic Church.

Như vậy ngụy giáo hoàng và giáo hoàng đối lập không chỉ là những nhân vật của lịch sử mà ngay hiện tại vẫn đang có. Các vị này tự nhận là thủ lãnh chính thức kế vị tông đồ Phêrô và không thừa nhận các giáo hoàng ở Roma.

M. Hạnh Tử (lược dịch)