THÁNH TÔNG ĐỒ TÔ-MA, QUAN THẦY CỦA CÁC NHÀ THẦN HỌC
Khi nhắc đến thần học, người Công Giáo thường nghĩ ngay tới thánh Tô-ma Aquino, vị thánh lỗi lạc được tôn vinh với danh hiệu tiến sĩ thiên thần. Ngài là thánh tiến sĩ, nghĩa là thầy dạy của Hội Thánh. Bộ Tổng Luận Thần Học của ngài cho tới nay vẫn là sách gối đầu của các nhà thần học. Chính vì lẽ này, ngài xứng đáng là quan thầy của các nhà thần học.
Nhưng điều thú vị là cùng với ngài thì một vị thánh khác cũng là quan thầy của các nhà thần học và cũng mang tên Tô-ma, nhưng là thánh tông đồ Tô-ma. Lý do tại sao?
Tin Mừng Gioan kể lại rằng, sau khi Chúa Giêsu phục sinh và hiện ra với các tông đồ thì Tô-ma không có mặt. Do đó, khi gặp lại ông, các tông đồ đã kể lại với ông : "Chúng tôi đã được thấy Chúa!" Ông Tô-ma đáp : "Nếu tôi không thấy dấu đinh ở tay Người, nếu tôi không xỏ ngón tay vào lỗ đinh và không đặt bàn tay vào cạnh sườn Người, tôi chẳng có tin.“ (Ga 20,24-25). Vì sự nghi ngờ này của Tô-ma, Chúa Giêsu đã một lần nữa hiện ra để củng cố đức tin cho ông: "Tám ngày sau, các môn đệ Đức Giê-su lại có mặt trong nhà, có cả ông Tô-ma ở đó với các ông. Các cửa đều đóng kín. Đức Giê-su đến, đứng giữa các ông và nói : "Bình an cho anh em." Rồi Người bảo ông Tô-ma : "Đặt ngón tay vào đây, và hãy nhìn xem tay Thầy. Đưa tay ra mà đặt vào cạnh sườn Thầy. Đừng cứng lòng nữa, nhưng hãy tin." Ông Tô-ma thưa Người : "Lạy Chúa của con, lạy Thiên Chúa của con !" (Ga 20,26-28).
Nhờ lời tuyên xưng này, thánh Tô-ma được truyền thống gọi là vị tông đồ đầu tiên tuyên xưng thần tính của Chúa Kitô sau khi Ngài phục sinh. Và độc đáo hơn nữa, sự nghi ngờ của ngài trước đó được xem như biểu tượng của đêm tối đức tin. Đó là lý do trước kia lễ kính ngài là ngày 21/12, là thời điểm ở bắc bán cầu bước sang giai đoạn đêm dài hơn ngày và trời rất mau tối. Sau CĐ Vatican II thì lễ kính ngài được mừng vào ngày 3/7. Cũng bởi vì sự nghi ngờ mang tính lý trí của ngài, truyền thống đã đặt ngài làm bổn mạng của các nhà thần học. Bởi chưng, thần học có nghĩa là tìm hiểu về Chúa và đỉnh cao của thần học là khiêm tốn quỳ gối tuyên xưng như thánh Tô-ma, lời tuyên xưng về sự giới hạn và bất lực của lý trí trước mầu nhiệm của Thiên Chúa.
Tông Đồ Tô-ma được cả 4 Tin Mừng xác nhận nằm trong số 12 vị được Chúa Giêsu tuyển chọn đầu tiên. Nhưng điểm khác biệt ở đây là, trong khi Tin Mừng Nhất Lãm (Mt, Mc, Lc) chỉ nhắc đến tên ngài trong trình thuật tuyển chọn 12 tông đồ, thì Tin Mừng Gioan nhắc đến ngài khá nhiều với tên Đy-đi-mô – trong tiếng Hy Lạp nghĩa là: sinh đôi. Bốn câu nói của thánh Tô-ma mà TM Gioan ghi lại đều rất ấn tượng.
+ Câu 1 là một lời quyết tử: "Cả chúng ta nữa, chúng ta cũng đi để cùng chết với Thầy !" (Ga 11,16)
+ Câu 2 là một câu hỏi: "Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu, làm sao chúng con biết được đường ?" (Ga 14,5)
+ Câu 3 là một câu nghi ngờ: "Nếu tôi không thấy dấu đinh ở tay Người, nếu tôi không xỏ ngón tay vào lỗ đinh và không đặt bàn tay vào cạnh sườn Người, tôi chẳng có tin." (Ga 20,15)
+ Câu 4 là một lời tuyên xưng: "Lạy Chúa của con, lạy Thiên Chúa của con !" (Ga 20,28)
Chỉ qua 4 câu nói, chúng ta đã có thể nhận thấy nơi thánh Tô-ma một tính cách hăng hái và mạnh mẽ tới mức quyết liệt. Đặc biệt câu 2 và 3 có lẽ cũng chính là thay lời muốn nói, là câu hỏi mà nhiều người chúng ta muốn nêu lên trong hành trình đức tin. Nhưng cũng chính sự nghi nan của ngài mà chúng ta có được những lời đầy an ủi từ thầy Giêsu. Đáp lại câu hỏi (2) của thánh Tô-ma, Chúa Giêsu đáp: "Chính Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống. Không ai đến với Chúa Cha mà không qua Thầy." (Ga 14,6); và "Vì đã thấy Thầy, nên anh tin. Phúc thay những người không thấy mà tin !" (Ga 20,29).
Mừng kính thánh Tô-ma, chúng ta hãy xin cho được tinh thần hăng hái và quyết liệt đi theo Chúa, cũng như lòng yêu mến, sự khiêm tốn và tin tưởng như ngài.
Lạy thánh Tô-ma, cầu cho chúng con. Amen
M. Hạnh Tử
Nhận xét
Đăng nhận xét